ÖDEME HİZMETLERİ
27 Haziran 2013 tarihli ve
28690 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri Ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun uyarınca ödeme hizmetleri;
- Ödeme hesabına para yatırılması ve ödeme hesabından para çekilmesine imkan veren hizmetler de dâhil olmak üzere ödeme hesabının işletilmesi için gerekli tüm işlemleri,
- Ödeme hizmeti kullanıcısının ödeme hizmeti sağlayıcısı nezdinde bulunan ödeme hesabındaki fonun aktarımını içeren, bir defaya mahsus olanlar da dâhil doğrudan borçlandırma işlemi, ödeme kartı ya da benzer bir araçla yapılan ödeme işlemi ile düzenli ödeme emri dâhil para transferini,
- Ödeme aracının ihraç veya kabulünü,
- Para havalesini,
- Gönderen tarafından ödeme işleminin yapılmasına ilişkin onayın bir bilişim veya elektronik haberleşme cihazı aracılığıyla verildiği ve ödemenin ödeme hizmeti kullanıcısı ile mal veya hizmet sağlayan arasında sadece aracı olarak faaliyet gösteren bir bilişim veya elektronik haberleşme işletmecisine yapıldığı ödeme işlemini,
- Fatura ödemelerine aracılık edilmesine yönelik hizmetleri,
- Ödeme hizmeti kullanıcısının isteği üzerine başka bir ödeme hizmeti sağlayıcısında bulunan ödeme hesabıyla ilgili sunulan ödeme emri başlatma hizmetini,
- Ödeme hizmeti kullanıcısının onayının alınması koşuluyla, ödeme hizmeti kullanıcısının ödeme hizmeti sağlayıcıları nezdinde bulunan bir veya daha fazla ödeme hesabına ilişkin konsolide edilmiş bilgilerin çevrim içi platformlarda sunulması hizmetini,
- Ödemeler alanında toplam büyüklük veya etki alanı açısından TCMB tarafından belirlenecek seviyeye ulaşan diğer işlem ve hizmetleri
ifade eder.
Ödeme kuruluşları ve elektronik para kuruluşları TCMB tarafından verilen faaliyet izni kapsamında ödeme hizmetlerini sunabilir.
Yeni Ödeme Hizmetleri
Açık bankacılık kavramıyla hedeflenen, banka ve finansal kuruluş müşterilerinin (tüketicilerin) temel finansal hizmetlere rekabetçi bir ortamda en kaliteli ve en uygun ücretle erişmelerine imkân sağlamaktır. “Open API” teknolojisinde yaşanan gelişmeler söz konusu amaca ulaşmayı teknolojik olarak mümkün kılmaktadır.
Ülkemiz özelinde bireysel ve tüzel müşterilerin birden fazla banka ile çalışma şeklinde genel bir yaklaşımı bulunmaktadır. Hâlihazırda sahip olunan hesapları görüp ödeme emri vermek için her banka ve/veya finansal kuruluşun uygulamasına ayrı ayrı giriş yaparak talimat vermek gerekmektedir. Bu ise çok sayıda kullanıcı kodu ve şifre tutma anlamına gelmekte olup, kullanıcılar için operasyonel sorunlar yaratmaktadır. Bu durum farklı banka ve finansal kuruluşlar nezdindeki hesapların tek bir uygulama üzerinden takip edilmesi ve ödeme emri verme ihtiyacını ortaya çıkarmaktadır. Hesap Bilgisi Hizmeti Sağlayıcılar (Account Information Service Providers-AISP) ile Ödeme Emri Başlatma Hizmeti Sağlayıcılarının (Payment Initiation Service Providers-PISP) düzenleme kapsamında müşterilerine bu olanağı sunmaları amaçlanmaktadır. Böylece tüketiciler kendilerine en iyi ve uygun hizmeti veren Ödeme Emri Başlatma Hizmeti Sağlayıcısını veya Hesap Bilgisi Hizmet Sağlayıcısını seçerek, tüm hesaplarını bu servis sağlayıcı üzerinden görüntüleme ve ödeme tetikleme imkânına kavuşmaktadır. Bu durum hizmet sağlayıcılar arasındaki rekabeti artıracak, hizmet kalitesini yükseltecek ve hizmet bedellerini düşürecektir.
Hesap Bilgisi Hizmeti Sağlayıcısı ya da Ödeme Emri Başlatma Hizmeti Sağlayıcısı olarak hizmet vermek isteyen ödeme kuruluşları ve elektronik para kuruluşları ile bankaların BKM tarafından belirlenen standartlara uygun olarak sistemsel geliştirmelerini tamamlamaları ve BKM ile entegrasyon sağlamaları gerekmektedir. Böylece sistem katılımcılarının birbirleriyle ayrı ayrı entegrasyon yapmalarına gerek bulunmamakta olup, BKM ile entegrasyonunu tamamlayan bir servis sağlayıcı otomatik olarak sistemdeki tüm katılımcılarla entegrasyon yapmış olacaktır.
Başlangıç olarak vadesiz TL hesapların uygulama kapsamına alınması, ileriki dönemlerde diğer tip ve döviz cinsinde hesapların da kapsama dahil edilmesi planlanmaktadır.
Kullanıcıların, seçmiş oldukları Hesap Bilgisi Hizmeti Sağlayıcısına veya Ödeme Emri Başlatma Hizmeti Sağlayıcısına her bir hesap servis sağlayıcı nezdindeki hesapları için ayrı ayrı yetki vermesi gerekmektedir. Bu yetkinin belirli bir süre için değil, her bir ödeme talimatı için ayrı ayrı verilmesi gerekmektedir. Ancak, bu süre içerisinde yapılacak hesap görüntülemeleri için tekrar yetki sorgulaması yapılmayacaktır. Ödeme emri verme ve yetkilendirme işlemleri Hesap Bilgisi Hizmeti Sağlayıcısına veya Ödeme Emri Başlatma Hizmeti Sağlayıcısına ait uygulama içerisinden açılacak bir ara yüz üzerinden yapılacaktır.
